شنبلیله خشک
شنبلیه گیاهی معطر است و دارای خواص فراوانی از قبیل ضد تب ، کاهش دهنده قند خون ،
ملین ، اشتها آور و خلط آور بوده و مقادیر فراوانی از فسفر ، ویتامین دی و آهن را در بردارد .
شنبلیله خشک در تهیه و طبخ انواع غذاها از جمله قرمه سبزی ، سبزی پلو ، کوکو ، قلیه ماهی
کاربرد دارد . برای استفاده از شنبلیله خشک در قرمه سبزی ، قلیه ماهی و کوکو باید آنها را
حدود ۱۵ دقیقه در آب نیمه گرم خیس نموده و پس از آن آبکش نمایید .
شنبلیله خشک به همراه سایر سبزی خشک ها به نسبتی مناسب جهت تهیه غذاهای مختلف
به صورت خیسانده به کار می رود .
خواص شنبلیله خشک
شنبلیله خشک برای دیابت
شنبلیله برای بهبود قند خون از قدیمالایام شناخته شده است. از دیگر اثرات آن بهبود کلسترول بالا
میباشد. شنبلیله برای افراد دیابتی که از کلسترول بالا نیز در رنج هستند، یک تیر با دو نشان است.
مطالعات متعدد نشان میدهد مصرف روزانه ۵۰۰ میلیگرم شنبلیله، تریگلیسرید و کلسترول را کاهش
و HDL که کلسترول خوب میباشد را افزایش میدهد.
وجود اسیدآمینه هیدروکسی ایزولوسین در دانه شنبلیله از علل دیگر معروف بودن این گیاه به عنوان گیاهی
ضددیابت است؛ زیرا هیدروکسی ایزولوسین باعث تسریع ترشح انسولین میشود. این عامل در کنار اثر کاهندگی
قند خون که به وسیله فیبرهای موجود در شنبلیله القا میشود، باعث کنترل قند خون و اثرات ضد دیابتی این گیاه میگردد.
کنترل سنگ کلیه با شنبلیله خشک
شنبلیله میتواند مقدار اگزالات کلسیم را در کلیهها کاهش دهد. اگزالات کلسیم اغلب به ساخت سنگ کلیه
کمک میکند. در مطالعات حیوانی، شنبلیله شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را با مسدود کردن عمل آنزیمهای
خاص کاهش داده است.
افزایش ساخت عضله
بسیاری از مطالعات نشان میدهد که شنبلیله میزان تستوسترون را چندان افزایش نمیدهد. ولی میتواند به عنوان
یک مکمل گیاهی باارزش، جایگزین استروئیدهای آنابولیک در ورزشکاران شود. به نظر میرسد مواد شیمیایی فعال
موجود در شنبلیله بدون افزایش سطح تستوسترون، خود به تنهایی خاصیت آنابولیک دارند و باعث افزایش ساخت عضلات
میشوند. از دیگر اثرات فیتوکمیکال های موجود در شنبلیله افزایش میل جنسی و قدرت مردانگی در آقایان میباشد.
درمان سوزش سر دل
دانه شنبلیله از مقادیر فراوانی موسیلاژ تشکیل شده است که التهاب روده و معده را به وسیله پوشاندن جدار معده
و روده کاهش میدهد. افزودن ۱ قاشق چایخوری دانه شنبلیله به غذاها برای رفع سوزش سر دل و رفلاکس توصیه
میشود. پیشنهاد دیگر حل کردن یک قاشق چایخوری از پودر دانه شنبلیله در آب یا آب میوه قبل از وعده غذایی میباشد.
همچنین این گیاه خاصیت هضمکنندگی و ملین دارد و در بسیاری از داروهای گیاهی به عنوان laxative (ملین) استفاده میشود.
چگونگی کنترل تب
شنبلیله خشک به عنوان یک گیاه تببر شناسایی شده است. بهترین حالت، مصرف دانه شنبلیله به همراه
لیمو و عسل در زمان بیماری است. برای این منظور ۱-۲ قاشق چایخوری دانه شنبلیله را ۳ مرتبه در روز
به همراه چای سبز دم کنید و بعد از آن به همراه ۱ قاشق چایخوری عسل و کمی آب لیموترش تازه میل نمایید.
پوست سالم، مویی پرپشت با شنبلیله
بهترین درمان طبیعی برای مشکلات پوستی مانند اگزما، جوش، خراش، زخمها، سوختگی، مشکلات پوستی
ناشی از نقرس و نیز ضخیم و پرپشت شدن موها، استفاده موضعی از پودر دانه شنبلیله میباشد. برای این منظور
لازم است پودر دانه شنبلیله را با آب داغ مخلوط نمایید و سطح آسیبدیده پوستی و یا مو را با این مخلوط بپوشانید.
شنبلیله برای افزایش شیر مادران
شنبلیله به بیشتر شدن شیر مادر کمک می کند. تحقیقات نشان داده اند که ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از مصرف شنبلیله،
شیر مادر تا ۵۰۰ درصد بیشتر می شود. با این که دلیل اصلی این مسئله هنوز شناخته نشده است امّا محققان حدس
می زنند که روغن موجود در تخم شنبلیله دلیل آن باشد. بنابراین، به مادران شیردهی که می خواهند شیری بیشتری
داشته باشند، توصیه می شود که روزی سه مرتبه و حداقل ۵۰۰ میلی گرم تخم شنبلیله مصرف کنند.
بهبود گرگرفتگی در دوران یائسگی
حالتهای نامطلوب در زمان یائسگی مانند گرگرفتگی بیشتر به علت کاهش سطح هورمونهای زنانه، مانند استروژن
میباشد. شنبلیله به دلیل دارا بودن مقادیر فراوانی دیوسژنین که خواص شبه استروژنی دارد، برای بهبود گرگرفتگی
در زمان یائسگی توصیه میشود. شنبلیله سابقه طولانی برای درمان بیماریهای مربوط به ناباروری دارد؛ زیرا سرشار از
هورمونهای زنانه میباشد. فیتوکمیکالهای موجود در شنبلیله در بدن تبدیل به پیش ساز هورمونهای جنسی مانند
DHEA میشوند و عدم تعادل هورمونی در خانمها را برطرف میکنند.
درمان پوکی استخوان با شنبلیله
علت شیوع پوکی استخوان در زنان بعد از سنین یائسگی، کاهش میزان استروژن در بدن میباشد؛ زیرا استروژن به جذب
کلسیم توسط استخوانها کمک شایانی میکند با کاهش یافتن این هورمون، تراکم کلسیم استخوانی کاهش مییابد.
در نتیجه زمینه برای ابتلا به پوکی استخوان در این سنین در خانمها افزایش مییابد. برای بهبود این وضعیت فیتواستروژن ها
توصیه میشوند که در حقیقت شامل مواد گیاهی سرشار از استروژن میباشند و از آن جمله میتوان به شنبلیله، رازیانه،
بذر کتان و … اشاره کرد.
شنبلیله بر هورمونهای مردانه
در رابطه با اثر مواد شیمیایی موجود در شنبلیله بر تستوسترون که هورمون مردانه میباشد، اختلاف نظر وجود دارد.
شنبلیله سرشار از تستوفن میباشد که در بدن تبدیل به تستوسترون میشود. گفته میشود مصرف این گیاه تنها
تستوسترون آزاد در بدن را افزایش میدهد. از طرفی دیگر تستوفن، باعث افزایش سطح پرولاکتین میشود که برای
شیردهی در مادران شیرده لازم است و نیز باعث افزایش اندازه سینه میگردد که در مردان نامطلوب است. به نظر میرسد
اثر شنبلیله بر افزایش سطح هورمونهای زنانه بسیار بیشتر از هورمونهای مردانه مانند تستوسترون میباشد.