کنجد قهوه ای
کنجد “Sesame” اولین دانه روغنی کشف شده و قدیمی ترین خوراکی است که سمسم یا جلجلان
هم نامیده می شود و قدمت آن به ۱۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمی گردد. این دانه روغنی که
بین تمام دانه ها بیشترین میزان روغن را دارد یک منبع غذایی با ارزش می باشد و دارای میزان زیادی
ویتامین و مواد معدنی است.
خواص کنجد و روغن بدست آمده از آن به حدی زیاد است که تقریبا می توان گفت برای درمان هر دردی
مفید است. طعم فوق العاده، ارزش غذایی و فواید زیاد کنجد سبب شده است تمام کشورها و فرهنگ ها
از این دانه با ارزش برای خوش طعم کردن غذا، تهیه روغن، تزیین شیرینی و نان و نوعی چاشنی استفاده کنند؛
حتی می توان دانه کنجد را نمادی برای صلح و اشتراک فرهنگی بین ملتها نامید.
کنجد به دلیل داشتن نژادها گوناگون در چند رنگ مختلف سیاه، سفید و قهوه ای وجود دارد؛ همچنین نحوه
آماده کردن کنجد در کارخانه سبب بدست آمدن رنگ های مختلفی می شود. به عنوان مثال در طبیعت کنجدی
با رنگ سفید مایل به کرم داریم که با جدا کردن پوست آن کاملا سفید رنگ می شود یا کنجدی که به طور طبیعی
قهوه ای رنگ است با جدا کردن پوست رنگش روشن تر و سفید می شود.
خواص کنجد قهوه ای
۱- خواص روغن کنجد برای مو
روغن کنجد حاوی ترکیبات مثل ویتامین B وE و مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم و فسفر است که در
تقویت ریشه مو موثر است؛ همچنین استفاده از روغن کنجد برای مو فواید دیگری نیز دارد:
درمان شوره سر، حفظ رنگ طبیعی مو، رشد و نمو سریع مو، محافظت از اشعه UV، درمان عفونت قارچی
و باکتریایی به خاطر خاصیت آنتی باکتریایی، خنک کننده مو و حفظ رطبت در داخل مو، تقویت موهای
آسیب دیده و کاهش ریزش مو به دلیل استرس از جمله فواید روغن کنجد برای مو می باشند.
۲- خواص روغن کنجد برای پوست
این روغن دارای مقادیر زیادی آنتی اکسیدان است و استفاده از آن برای پوست مفید است و استفاده
از این روغن به عنوان روغن حامل برای لوازم آرایشی نشاندهنده همین موضوع است. بعضی از خواص
روغن کنجد برای پوست بدین ترتیب می باشند: تولید کلاژن و جلوگیری از عفونتهای پوستی، درمان
سوختگی و سایر اختلالات شدید پوستی، درمان سلول های آسیب دیده پوست، کاهش چین و چروک
پوست، مرطوب کننده پوست صورت و بدن، درمان جوش صورت، درمان سیاهی دور چشم، چاقی صورت،
مناسب برای ماساژ
۳- خواص کنجد در بارداری
مواد مغذی و ویتامین های موجود در کنجد قهوه ای تامین کننده تمام نیازهای بدن مادر باردار می باشد
و با تقویت سیستم ایمنی بدن از بروز سرماخوردگی و آنفولانزا جلوگیری می کند. مصرف کنجد سبب
قوای جسمی می شود و و با ایجاد انرژی، اضطراب و استرس را مادر دور می کند.
یکی از مشکلات رایج خانم ها در دوران بارداری یبوست است که مصرف به اندازه دانه کنجد قهوه ای
سبب برطرف شدن این مشکل می شود؛ همچنین مشکل تکرر ادرار نیز با مصرف این دانه حل می شود.
مادران باردار در این دوران با کمبود کلسیم مواجه هستند که این مشکل سبب پوسیدگی دندان هایشان
می شود، دانه های کنجد قهوه ای منبع غنی از کلسیم می باشند که با مصرف هفتگی آن کلسیم
بدن را تامین می کنند.
۴- خواص کنجد برای کودکان
مصرف کنجد قهوه ای در کودکی دو برابر بزرگسالی مانع از آلزایمر می شود و مصرف آن به همراه
عسل برای تقویت حافظه، افزایش قدرت سلولهای ایمنی، رشد مغزی و سیستم عصبی تاثیر گذار
است. ماساژ دادن بدن نوزادان با روغن کنجد فواید زیادی دارد و سبب خواب آرام کودک می شود.
دیگر خواص کنجد قهوه ای
مقاوم سازی استخوان، نگه داشتن غلظت مواد معدنی در استخوان ها و جلوگیری از پوکی استخوان
یکی دیگر از فواید کنجداست.
فیتواسترول موجود در دانه کنجد در بین تمام دانه ها و مغزها بیشتر است و سبب کاهش کلسترول
می شود که برای کاهش کلسترول بد (LDL) به مصرف روزانه حدود ۲ اونس معادل ۲۸ گرم دانه کنجد
سفید نیاز است. همچنین لیگنان موجود در این دانه به بهبود وضعیت چربیها کمک می کند و
باعث کاهش کلسترول خون و کبد می شود.
روغن کنجد برای تنظیم فشار خون مفید است و مصرف کنجد سیاه به مدت ۴ هفته سبب کاهش
فشار خون بالا می شود.
اگر به محض سوختگی ضماد کنجد به محل سوختگی زده شود پوست تاول نمی زند و درد
نیز از بین می رود.
کاهش قابل ملاحظه قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ در اثر مصرف روغن کنجد به همراه
دارو های دیابت به مدت ۶۰ روز، همچنین به علت وجود منیزیم، مصرف روغن آن در پیشگیری از
دیابت موثر است.
بهبود ترشح هورمون های جنسی در زنان یائسه و کاهش التهاب و شدت انقباض های رحمی
کنجد قهوه ای گرفتگی صدا را باز می کند و روغن آن برای رفع تنگی نفس، سرفه خشک و
زخم ریه مفید است.
مصرف کنجد قهوه ای نرم کننده معده و روده است و روغن کنجد سوزش ادرار را برطرف می کند.
کنجد درمان کننده بواسیر و تقویت کننده عروق خونی این ناحیه است که مصرف آن به شکل
جوشانده دانه کنجد
یا پودرکنجد سیاه مفید است.
برای رفع ناراحتی کیسه صفرا مناسب است.
کوبیده کنجد با عسل علاج نفخ شکم و باد روده است.
مضرات کنجد
دانه کنجد با وجود داشتن فواید بسیار، در اثر مصرف زیاد یا وجود برخی بیماری ها ممکن است
برای فرد با عوارضی همراه باشد که در ادامه به برخی از این موارد که جزء مضرات روغن کنجد
نیز به شمار می آیند، اشاره خواهیم کرد:
کنجد ماده ای دیر هضم است و مصرف زیاد آن برای افرادی که معده ضعیف دارند مناسب
نیست؛ همچنین ممکن است مصرف زیاد آن باعث ایجاد دانههای پوستی همراه با خارش و
قرمزی و بوی بد دهان شود. البته مصرف کنجد به همراه عسل برخی از این آثار نامطلوب را
برطرف می کند.
افزایش بروز واکنش های حساسیتی مانند مشکلات گوارشی، التهاب چشم، آبریزش بینی،
آسم و غیره در اثر مصرف دانه یاروغن کنجد قهوه ای بیماری ویلسون نوعی ناهنجاری ژنتیکی
است سبب تجمع مس در کبد می شود، با توجه به میزان زیاد مس در دانه کنجد مصرف زیاد
این دانه برای این بیماران مضر خواهد بود.
یکی دیگر از مضرات ناشی از مصرف زیاد این دانه روغنی، التهاب و آسیب روده بزرگ و احتمال
بروز سرطان روده می باشد.