اسفرزه
برگ‌های این گیاه کشیده، باریک، نوک تیز و کرک داراست که به علت فقدان ساقه، از روی زمین منشعب شده‌اند.
قسمت مورد استفاده‌ی گیاه، دانه‌های آن است که قایقی شکل و به طول تا سه میلی‌متر هستند.
دانه‌های گیاه به رنگ خاکستری مایل به صورتی بوده که دارای خطی قهوه‌ای رنگ در طول قسمت مقعر می‌باشند.
زمان جمع آوری این دانه‌ها، اواسط تابستان می‌باشد.
ترکیبات مهم
موسیلاژ به میزان ۲۰ تا ۳۰ درصد، بر روی دانه‌ها قرار گرفته است که در اثر هیدرولیز تولید دگزیلوزان،
آرابینوز، د – گالاکتوز، د – گالاکتورونیک اسید می‌نماید.
همچنین دانه‌ها دارای روغن ثابت، پروتئین و مقدار بسیار کمی از ایریدوئید از جمله آکوبین هستند.
موسیلاژ سطح دانه‌ها، حاوی تا ۸۵ درصد آرابینوکسیلاز و مقدار کمی رامنوز می‌باشد.
خواص اسفرزه
سلامت قلب
تحقیقات نشان داده است که مصرف فیبر محلول میتواند به مردم کمک کند تا میزان کلسترول خود را
کنترل کنند. تنظیم کلسترول مناسب برای همه مهم است، اما برای افراد بالای ۵۰ سال حیاتی است.
یک مطالعه نشان می دهد که حداقل ۶ هفته مصرف روزانه اسفرزه یک راه موثر برای افراد چاق برای
کاهش چربی خون با عوارض جانبی بسیار کم است.
اگر به شما گفته شده است که باید مراقب کلسترول خود باشید، اگر می خواهید اسفرزه را به رژیم غذایی
کم چرب و کم کلسترول خود بیفزایید، با دکتر خود مشورت کنید.
کلسترول بالا تنها یک رژیم غذایی نامناسب است که می تواند قلب شما را تحت تاثیر قرار دهد. مطالعات متعدد
نشان داده است که فیبرهایی مانند اسفرزه، که بعنوان بخشی از رژیم غذایی سالم مصرف می شوند، می توانند
به کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی کمک کنند. اسفرزه می تواند قلب شما را با کاهش فشار خون، افزایش
سطح چربی و تقویت عضلات قلب، تحت تاثیر قرار دهد.
کاهش وزن
– نگهداری وزن سالم برای بسیاری از افراد، به ویژه افرادی که دارای بیماری مزمن مانند دیابت هستند،
نگرانی بزرگی است. اسفرزه علاوه بر این که برای قلب و سطح قند خون شما مناسب است، به کاهش وزن
نیز کمک می کند.
– از آنجا که اسفرزه مایع را در بدن شما جذب می کند، باعث احساس پری می شود. این ماده به کنترل میزان
غذائی که می خورید کمک می کند. در صورتی که می خواهید وزن خود را کاهش دهید، با پزشک خود در مورد
امکان مصرف اسفرزه صحبت کنید.
دیابت
– افرادی که مبتلا به دیابت هستند، برای حفظ تعادل سالم انسولین و قند خون (گلوکز)، به طور مداوم مراقب
رژیم غذایی خود هستند. برخی تحقیقات نشان داده اند که فیبرهایی مانند اسفرزه می توانند به حفظ تعادل
گلیسمی سالم کمک کنند.
– یک مطالعه نشان داد که مصرف ۵ گرم اسفرزه دو بار در روز می تواند به بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ در کنترل
قند خون کمک کند. مطالعه دیگری در مورد افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ نتایج مشابهی پیدا کرد، اما تأکید کرد که
درمان به وسیله اسفرزه باید به فرد آموزش داده شود.
نکته هایی در مورد مصرف اسفرزه
خارش واژن
آن را با عناب در آب بچسبانید و آب آن را صبح ناشتا بخورید و با آب آن بدن را هم بشویید خارش واژن را برطرف می‌سازد.
سوزاک
آب دم کرده آن را بنوشید، مدر است و برای سوزاک ( بهترین دارو برای درمان سوزاک) مفید می‌باشد.
سنگ کیسه صفرا
۲۰ گرم در یک لیوان آب جوشانده و ۴ روز تکرار شود دافع سنگ کیسه صفرا است.
افزایش اشتها
اگر اسفرزه را با تخم شربتی و خاکشیر (هر کدام ۱۰۰ گرم) ترکیب کرده و هر روز یک قاشق سوپخوری
آن را در ۲ لیوان آب حل کرده مصرف کنیم برای رفع خارش تن و تصفیه خون و بازشدن اشتها مفید است.
اسهال خونی
هر روز صبح، ظهر و شب هر بار یک قاشق شربت خوری از آن را در یک فنجان آبجوش بریزید بعد با نبات شیرین
نموده بخورید، اسهال خونی را درمان می‌کند، از خونریزی زیاد و قاعدگی جلوگیری می‌نماید. آن را بو دهید و
هر روز بخورید. اسهالهای طولانی و مزمن را درمان می‌کند.
گلو درد
لعاب آن را دائم در گلو قرقره کنید و هم جرعه جرعه بخورید، گلودرد را درمان می‌کند.
سوختگی و تاول
اگر آب آن دردهان نگه دارید برفک و سوختگی و تاول و زخمهای دهان رادرمان می‌کند. آن را بکوبید، بعد با سرکه
خمیر نموده و هر روز صبح و شب روی محل ضماد بگذارید سالک را درمان می‌کند.
نکات احتیاط آمیز در مصرف اسفرزه
* به عنوان ملین و کاهنده کلسترول و احتمالاً پیشگیری سرطان، اسفرزه فی‌نفسه نقشی ندارد
بلکه خاصیت ورم کردن و تولید لعاب زیاد آن است که این آثار را ایجاد می‌کند. پس اگر اسفرزه خورده
شود و به قدر کافی آب زیاد خورده نشود، روده‌ها ورم کرده و چون آب مدفوع کاملاً جذب می‌شود
برعکس انتظار، خروج مدفوع سخت می‌شود. پس فراموش نشود که با اسفرزه باید آب زیاد خورده شود.
* با این که یبوست ناراحتی عمومی زنان باردار است ولی زنان باردار باید از خوردن اسفرزه نظیر سایر
ملین‌ها پرهیز کنند و برای رفع یبوست از سایر خوراکی‌های غنی از فیبر و الیاف گیاهی مانند سبزی‌ها،
دانه‌های غلات، نان سبوس دار و … استفاده کنند.
* به کودکان زیر ۲ سال نیز نباید داده شود.
طریقه و مقدار مصرف
برای بزرگ‌سالان: ۱۰ گرم (یک قاشق غذاخوری پُر) را در استکان ریخته و مقداری آب روی می‌ریزیم؛ سپس آن
را میل می‌کنیم. بلافاصله با کمی بعد از آن، یک یا دو لیوان آب دیگر میل می‌کنیم؛ چون موسیلاژهای اسفرزه،
مقدار زیادی آب جذب می‌کند تا متورم شود؛ لذا در زمان خوردن آن باید مایعات زیادی مصرف شود تا عملکرد آن بهتر گردد.
برای بچه‌ها: می‌توان نصف این مقدار را مصرف نمود. این میزان مصرف را می‌توان صبح و شب تکرار کرد.
