تخم گشنیز
گشنیز از سبزی های مفید با ارزش غذایی بالا بوده که علاوه بر مصرف در پخت غذاها
از برگ و تخم آن استفاده دارویی به عمل می آید. تخم گشنیز جزو گیاهان دارویی مهم
محسوب شده، در برخی منابع به غلط به آن دانه گشنیز گفته میشود در صورتی که در حقیقت
میوه گشنیز محسوب شده و اندام داوریی گیاه را تشکیل میدهد. از تخم گشنیز در طب سنتی
برای تصفیه خون استفاده میگردد.
تخم گشنیز محتوی اسانس روغنی می باشد که برای تهیه مواد گالینیکی نظیر آب رویال
به عنوان بادشکن به کار می رود. خواص آن به خواص زیره شباهت زیادی داشته،
دارای خاصیت ضد نفخ، ضد میکروب، معطر، خلط آور، ضد درد (مخدر)، خواب آور، آرامبخش،
ضد چربی و مدر میباشد.
خواص و فواید درمانی
خواص درمانی گشنیز به طور خلاصه عبارتند از:
- جوشانده آن، برای تسکین سیستم اعصاب مفید است و خاصیت آرامبخش دارد
و به بهبود فرایند خواب کمک میکند. - برای تسکین درد گوش و درد عصب صورت یک قاشق غذاخوری پودر تخم گشنیز را در
یک لیوان آب بجوشانید و گوش را بخور دهید. - دم کرده یا جوشانده تخم گشنیز یا خوردن تخم آن به صورت بو داده برای درمان
اسهال خونی مفید است. - از خواص دیگر آن جویدن آن برای تسکین دندان درد است. همچنین برای شستشوی دهان
و دندان ها مفید میباشد، به این منظور یک قاشق چایخوری پودر تخم آن را در یک لیوان
آّب جوش ریخته و بمدت ۵ دقیقه دم کنید سپس آنرا برای شستن دهان ،دندان و گلو غرغره کنید. - از خواص دیگر آن، درمان سر دردی است که از افزایش حرارت بدن ایجاد شده باشد،
به این منظور تخم گشنیز را کوبیده، در سرکه خیس کرده و به سر بمالید. - گشنیز تقویت کننده قلب بوده، مصرف آن باعث کاهش چربی خون شده از بروز بیماری های
قلبی عروقی پیشگیری میکند. - از خواص دیگر آن، بالا بردن میزان شیر مادران شیرده بوده، خاصیت شیر افزا دارد.
- گشنیز برای درمان و برطرف کردن بواسیر مفید است. به این منظور ۱۰ گرم تخم گشـنیز را
بو داده تا قهوه ای رنگ شود. آن را پودر کنید و با مقداری سرکه مخلوط کرده و چند روز آن را بنوشید
تا بواسیر بر طرف شود. - از دیگر خواص آن تقویت حافظه است. متخصصان طب سنتی توصیه میکنند برای تقویت حافظه
۱۵گرم تخم گشنیز و ۱۵ گرم تخم شنبلیله را با هم کوبیده با عسل مخلوط کرده صبح به صبح
یک قاشق میل شود.
ارزش غذایی
- سبزی گشنیز و تخم آن سرشار از پتاسیم، ویتامین کا، آ و منبع خوبی برای فیبر غذایی،
منیزیم، منگنز و آهن است. اسانس های معطر و اسیدهای چرب از دیگر مواد موثر و ترکیبات
موجود در این گیاه مفید و پرخاصیت است.
مضرات (موارد احتیاطی و منع مصرف)
- لازم به ذکراست، به دلیل داشتن خواص مخدر در تخم گشنیز، بایستی از زیاده روی در
مصرف آن اجتناب شود. - تخم گشنیز اگر به اندازه بکار رود هیج گونه ضرری ندارد ولی مصرف زیاد از حد آن تولید مستی
توام با خستگی شدید می کند و گاهی به خوابی عمیق و گنگی و بی حسی منجر می شود .
