زدو
زدو یا صمغ فارسی، صمغ تراوش شده از درخت بادام کوهی با نام علمی (Amygdalus scoparia)
می‌باشد. این صمغ که به نامهای “صمغ زدو” و “صمغ شیرازی” نیز معروف است. صمغ فارسی مانند
سایر صمغها، بههنگام حل شدن در آب، محلولهایی چسبنده و ویسکوز تولید میکند.
انواع زدو
صمغ زدو در رنگ‌های قرمز، زرد و نارنجی مشاهده می‌شود. این صمغ از نظر اندازه قطعات با اصطلاحات زیر
خوانده می‌شود:
• زدو رو انباری: خرده‌های زدو که در اثر ضربه برای مجزا نمودن پوست ساقه از صمغ به وجود می‌آید و
به اندازه‌ی ماش درشت می‌باشد.
• جوشی: خرده‌های صمغ ریزتر از زدو روانباری به این نام می‌باشد.
• شکری: از خرده‌های جوشی ریزتر بوده و مانند شکر می‌باشد.
کاربرد دارویی
این صمغ دارای کاربردهای دارویی، غذایی و صنعتی است که برای مثال:
- بهعنوان پمادی برای مفاصل متورم
- عامل ضد انگل
- مسکن دندان درد
- اشتهاآور
- عامل ضد سرفه
- حالتدهنده مو و لعاب پوستی در طب سنتی کاربرد دارد.
در داروسازی نیز از این صمغ به عنوان عامل امولسیونکننده و سوسپانسیونکننده به همراه کتیرا و صمغ عربی
استفاده می‌شود.
صمغ فارسی یک هیدروکلوئید غیر نشاستهای با ماهیت پلیساکاریدی اسیدی است که قسمت اعظم پیکره اصلی آن
متشکل از واحد قندی گالاکتوز همراه با مقدار کمتری آرابینوز (به نسبت تقریبی ۱:۲) است.
کاربردهای دیگر
صمغ فارسی علاوه بر کاربردهای دارویی و سلامتیبخش، از اهمیت تکنولوژیکی در محصولات غذایی نیز برخوردار است.
از آن جمله میتوان به کاربرد موثر این صمغ در تولید فیلمهای خوراکی و پوششی اشاره کرد. در این رابطه، کشیدن مخلوط
تهیه شده از بخش محلول در آب صمغ فارسی، گلیسرول و نمک کلرید کلسیم، فیلمی خوراکی بدست داده که از انعطافپذیری
بالا، شفافیت و مقاومت کششی بالایی برخوردار است.
صمغ فارسی بهدلیل خاصیت چسبندگی در قرصسازی، رنگسازی، نساجی (بهعنوان مثال برای آهار دادن پارچه) و یا عایق کردن
سطح لنج ها و قایق ها برای جلوگیری از نفوذ رطوبت استفاده می شود.
بهدلیل خاصیت چسبندگی بالای صمغ فارسی و قیمت مناسب آن، کاربرد این صمغ در فرمولاسیون انواع کود گیاهی و نیز تولید
خوراک دام رو به افزایش است.
